orta anadolu

Bir çok insanın severek dinlediği ama çoğumuzun hikayesini bilmediğimiz yaşanmış olan ''DENEK DAĞI BOZLAĞI'' türküsünün hikayesini Dr. İdris Karakuş yazdı. DENEK DAĞI BOZLAĞI Denek Dağı, Orta Anadolu’nun ortasında bir sıra dağdır. Bu dağın zirvesinden eteklerine kadar her yerinde yerleşmiş Türkmen köyleri vardır. Türkmenlerin Rakka’ya sürgünlerinden tutun da köyler arasında yaşayan arazi kavgalarına kadar pek çok sosyolojik boyutlu olaylar yaşanmıştır. Yaşanan uzun süreçte farklı zamanlarda farklı köy ve aşiretler arasında pek çok kavga vuku bulmuştur. Cerit Türkmenlerinin Rakka’dan Anadolu’ya gelmelerinden sonra yurt tutacakları arazi yüzünden Çapanoğullarıyla yaptıkları kavgalar ile Denek dağının eteğindeki Çağlak yaylağı yüzünden Keskin’in Eroğlu ve Olunlu köyleri arasında yaşanan kavgalar romanlara ve şiirlere konu olmuştur. Eroğlu köyü ile Olunlu köyünün ortak kullanımına verilen Denek Dağı eteğindeki Çağlak yaylağının paylaşılamaması yüzünden kavga çıkmış, Olunlu köyünden Dursun ağır yaralanmıştır. Dursun ambulansla hastaneye (Keskin Devlet Hastanesine) kaldırılırken kimsenin ağzını bıçak açmamaktadır. Bir matem havası esrarengiz bulutunu köy ve köylünün üzerine yaymıştır. Bir kenarda, yıkık bir duvarın üzerinde oturan Arap Esma şu ağıdı söylemiştir: Bağına girdim de düşmüş alaca Gedikten aşıyor kanlı salaca Üç kuruşum yok ki salam ilaca Uyan hey derdine yandığım uyan Anadan yetim de babadan öksüz Alın yazım kara mıydı kadersiz Bu nasıl ecelmiş böyle zamansız Uyan hey derdine yandığım uyan Keskin’de de acı haber duyulur Çifte bacıların yola koyulur Taze gelin de acılara boğulur Uyan hey derdine yandığın uyan *Olunlu köyünden Ferhat Zeynep’i sevmektedir. Ferhat’ın arkadaşı Dursun Ferhat’ı dalgın ve düşünceli görünce şöyle der: Zeynep bu güzellik var mı soyunda Kokar güller elvan elvan koynunda Ramazan ayında bayram gününde Zeynep’im zeynep’im allı Zeynep’im Yedi köy içinde şanlı Zeynep’im Dursun kendisi de âşıktır. Sevdiği kızı istetmiş ama kızın babası vermemiş, yakın köyden birine vermiştir. Dursun o günden sonra bir daha evlenmeyi düşünmemiş ve şu şiiri okur gezer olmuş: Evlerinin önü yeşil bıtırak Gel hele güzel de biraz oturak Zalim baban seni bana vermezse Gidip vilayetten emir getirek Evvel geldin eda ile naz ile Sonra yaktın ateş ile köz ile Yaramı sararlar ballı tuz ile Üstüne de biber ektin yar diye Kırmızı gülleri ektim bitirdim Seher vakti ben yarimi yitirdim Eller sevdiğini almış yatarken Elimi koynuma soktum oturdum. *Ankara, (Bâlâ, Kalecik, Şereflikoçhisar) Kırıkkale ( Keskin), Kırşehir, Yozgat (Yerköy) Çorum (Sungurlu) ile çevrili Orta Anadolu’nun ortasında yaşayan halk Denek Dağı üzerine pek çok hikaye anlatmış ve yaşanan olayları bozlak formunda dile getirmiştir: Çıkaydım da Denek Dağı salına At kataydım mal yemezin malına Sıtkı bütün arkadaşın yoluna Evvela kelleyi verenlerdeniz Köylüyünen bozuk gitti aramız Yeke yek düşmana varmak sıramız Muhanete sardırmayız yaramız Kendi yaramızı saranlardanız Çıktım yükseğine sılam görünür Kıratın göbeği yerde sürünür Çeksem boz kargıyı düşman bölünür Düşmandan hayfimiz alanlardanız Bineydim de kıratımın üstüne Alaydım da martinimi destime Gafil varmak biz düşmanın üstüne Hazır ol bahtına diyenlerdeniz Kıratın üstünde kınalı parmak Aman ne zorumuş yarden ayrılmak Biz düşmana yaramızı sardırmak Kendi yaramızı saranlardanız Denek Dağı yeni geldim gurbetten Hali değil başım belâdan dertten Adama kemlik mi gelir mert oğlu mertten Kötülerin gölgesi olmaz dal’olmaz Denek’e çıkınca tutulduk kışa Çekmemek mi olur gelince başa Ben sana kul oldum sen de bir paşa Eğer elinde ise gel al canımı Denek Dağları Denek senden gece kalkar yürürüm Işıyınca elbet bir köy bulurum Vadem yetmeyince can mı veririm Bir can için mihnet eden değilim Denek Dağına çıktım da yayla zamanı Zalım düşman hiç vermedi amanı Nice yiğitleri saklar ormanı Her kıyını süslemişler obalar * Kırşehirli Âşık Hüseyin’in “Bilenlerdeniz” adlı şiirinden bazı bentler Denek Dağı Bozlağı içinde söylenmektedir: Çıka idim Binboğanın başına Yaslanayım dibek dağı döşüne Aman vermek hilebaza hayına Yiğit kim olduğun bilenlerdeniz. Dostlar ile bozuk gitti aramız Düşmana da tek tek varma sıramız Biz düşmana sardırmayız yaramız Kendi yaramızı saranlardanız. Bineydim de kır atımın üstüne Alaydım da martinimi destime Gafil varmak biz düşmanın üstüne Hazır ol bahtına diyenlerdeniz. Kaldır dizginini yüklen sağrına Yumul yumul vur düşmanın böğrüne Arkadaş yoluna namus uğruna Biz canı kelleyi verenlerdeniz. Hüseyin'im demi devran dönünce Dost ağlayı düşmanımız gülünce Beyim Seyfali'den ferman gelince Hoğlayip kavgaya girenlerdeniz. Yiğit olan yiğit ayağa kalkar Görünce hasmını kurt gibi bakar Alır martini de dağlara çıkar O yiğidin ardında duran olmalı Yağmur yağdı da bulandı hava Ezelden gamlıydın sen Çukurova Gitti erlerimiz boş kaldı yuva Çukurun kilidi beyler nic’oldu Dokuz boğum da kargımın boyu Düşmana at sürmek ecdâdın soyu Binmiş Abidin’im varıyom deyi Boynu uzun Arap atlar nic’oldu Kılıç kabzasında kınalı parmak Ne yaman müşküldür yardan ayrılmak Hepimiz kırılırız yurdumuz vermek Silahına güvenenler nic’oldu Arşın arşın çuha şalvar giyenler Kazan kazan pilavları yiyenler Sen ölme de ben ölüyüm diyenler Emmim dayım yiğenlerim nic’oldu Dünya benim diyenlerim nic’oldu. İleri gidilir geri durulmaz Suçu yoksa düşman bile vurulmaz Kelle verilir de vatan verilmez Silahına güvenenler nic’oldu Denek Dağda acı poyraz esiyor Çantam bağı omuzumu kesiyor Yüzbaşının atı tek tek basıyor Silahına güvenenler nic’oldu Enginli yüksekli kırpık meşeli Sarı çiğdem, mor menevşe döşeli Hayli zaman oldu Kaba Bel’den aşalı Avşarın kilidi beyler nic’oldu Çıktım yükseğine sılam görünmez Altı parlarınan düşman vurulmaz El kızı bulunur kardaş bulunmaz Başı serpoşulu beyler nic’oldu Evvelden karalı benim kaderim Karalar giymiş de gelir pederim Yetim kaldı paşa beyim Haydar’ım Haydar’ım diyen diller nic’oldu. Denek Dağı bozlağı içerisinde okunan bazı dörtlüklerin bulunduğu Karacaoğlan’a ait bir koçaklama vardır ki, sözleri şöyledir: Gam, kasâvet çekme dîvâne gönlüm; Her zamanda dünya başa dar olmaz Yıkılıp düşene gülme sakın sen Yiğit düşüp kalkmayınca bell’olmaz Avluda bağlıdır yiğitin atı, Her nere varırsan söylenir medhi Altın’a batırsan ey’olmaz kötü Aslı ham demirden, cevherdar olmaz Yiğit olan yiğit biner, atlanır Yiğit de her cefaya katlanır Yiğit gölgesinde yiğit saklanır Nâmerdlerde gölge olmaz, dal olmaz Yiğit düşse, yiğit olan kaldırır Namerd olan muktezâsın bildirir Nâmerd ağlatır da yiğit güldürür Kötülerde nâmus olmaz, âr olmaz Karac’oğlan melil, mahzun oturur Ağlamaktan kendi yaşın bitirir Herkes ataşını burdan götürür O dünyaya ataş olmaz, nâr olmaz

orta anadolu

İdris Kararkuş Yazdı ”Denek Dağı”

Kırıkkale’de Bu Yılın İlk Ayında 504 Konut Satıldı

Şimşekler 10 Kişi Kaldığı Karşılaşmada 3 Puanı Aldı

İl Özel İdaresine Ait Araç Takla Attı

Yağlı, İyi Parti Merkez İlçe Başkanı Oldu

Atatürk Orta Okulu Yeri İçin Yeni Karar

Cezaevinden Çıktı Eşi ve Kayınpederini Bıçakladı

Cinayet Zanlısı 2 Yıl Sonra Kırıkkale’de Yakalandı

Merkez İlçe Başkanlığı’na Türkeş Oğuzhan Darıca atandı

Önal’dan Emekli Personellere Teşekkür Plaketi

Hilmi Şen, Dualarla Anıldı

Keskin’de Sağlık Tesislerine İnceleme