Donma ve Hipotermi: “Geri döndürülemez doku hasarları bırakabilir”
Yılın en soğuk günlerini yaşıyoruz. Soğuk hava dışarıda uzun süre kalanlar için donma tehlikesi ve hipotermiyi de beraberinde getiriyor. Altınbaş Üniversitesi İlk Yardım Eğitim Merkezi Müdürü, Sosyolog Zehra Yıldız Çevirgen, donma ve hipotermiye karşı ilk müdahale sürecini anlattı.
HABER: YELİZ ERDEM
Zehra Yıldız Çevirgen, donma nedeniyle yeterince kan gitmeyen, kanın pıhtılaştığı dokularda geri dönülmez ciddi hasarlar meydana gelebileceği uyarısında bulundu.
Soğuk yaralanması ve donma halinde özellikle ileri yaştakiler ve çocuklara hassasiyet gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Zehra Yıldız Çevirgen, kulaktan dolma bilgilerle ilk yardım müdahalesinde bulunulmaması gerektiğini söyledi.
“Deri ısısı, 25’in altına indiğinde donma belirtileri başlar”
Normal vücut sıcaklığının 37 derece olduğunu belirten Zehra Yıldız Çevirgen, deri ısısı 25 derecenin altına düştüğünde kişinin donma belirtileri göstereceğini söyledi. Herkesin birinci, ikinci ve geri dönüşümü olmayan üçüncü dereceden donma vakalarıyla karşılaşabileceğine dikkat çekerek, “Dokulara, yeterince oksijen gitmeyeceği için ciltte ödem ve morarmalar görülür. Hatta deride baloncuklar oluşabilir” diyerek belirtiler hakkında bilgi verdi.
“El, ayak ve burunda kızarıklık ve ağrı”
Soğuk havalarda karşılaşılacak diğer bir durum ise hipotermi yani kişinin normal vücut ısısının 35°C’nin altına düşmesi. Zehra Yıldız Çevirgen, hipoterminin vücudun uzun süre üretebileceğinden daha fazla ısı kaybetmesiyle oluştuğunu anlattı. Soğuğa maruz kalınan sürenin uzaması halinde ilk olarak el, ayak ve burunda kızarıklık ve ağrı gelişeceğini söyledi.
“HİPOTERMİ ARTIKÇA UYKU YAPIYOR.”
Zehra Yıldız Çevirgen, durum ilerledikçe kişinin derisinde pürüzler, karıncalanmalar ve sızlama hissi ile renk değişiklikleri olabileceği, his kayıpları ile bitkinlik halinin gözlemlenebileceği konusunda uyarılarda bulundu. Hipoterminin ilerlemesiyle kişinin uykusunun gelebileceğini ve ölüm riskinin de baş göstereceğine değindi. Bu nedenle soğuktan etkilenen kişilerin mümkün olduğunca uyanık tutulması gerektiğinin altını çizdi.
“Donan organı ovmayın, kademeli ısınmasını sağlayın”
İlk Yardım konusunda dikkat edilmesi gereken ilk konunun, kişinin soğuk ve ıslak ortamdan uzaklaştırılması olduğunu hatırlatan Altınbaş Üniversitesi İlk Yardım Eğitim Merkezi Müdürü Zehra Yıldız Çevirgen, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
* El donması: Yüzük, saat, bilezik gibi takıları mümkünse hızla çıkarın. Kuru bir bez ile sarın. Şişmeye karşı, organı yukarıda tutun. Donuk bölgeyi ovmayın, kendi kendine kademeli olarak ısınmasını sağlayın.
* Ayaklarda donma varsa, asla yürütmeyin. Uygun taşıma yöntemi ile taşıyın. Tıbbi yardım (112) çağırın ya da kişinin en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesini sağlayın.
“Şekerli, sıcak içecekler içirin, kalın giysiler giydirin”
* Donmayı önlemek amacıyla kişiye şekerli sıcak bir şeyler yedirmeye ve içirmeye çalışın. Kalın giysiler giydirin ve üzerini de kalın örtülerle örtün.
* Kesinlikle uyumasına izin vermeyin.
* Bu durumdaki kişiyi ılık bir odada tutun ve bir süre sonra odanın sıcaklığını kademeli olarak yavaş yavaş arttırın.
* Alkollü içecekler asla içirmeyin, kar ile vücudu kesinlikle ovmayın ve masaj yapmayın.
