TÜİK Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim istatistiklerini yayımladı. 2022 yılı verileri ışığında hazırlanan istatistiklere göre ülkemizde sanayi ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 3 milyon 773 bin girişim KOBİ sınıfına giriyor. KOBİ’ler 2022 yılında toplam girişim sayısının %99,7’sini oluşturdu.
KOBİ’LER EN FAZLA TİCARET SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERDİ
KOBİ’ler 2022 yılında toplam girişim sayısının %99,7’sini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın %70,6’sını, personel maliyetinin %47,5’ini, cironun %42,5’ini, üretim değerinin %36,3’ünü ve faktör maliyetiyle katma değerin %36,4’ünü oluşturdu. Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) göre 2022 yılında KOBİ’lerin; %36,1’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, %15,2’si ulaştırma ve depolama sektöründe, %12,2’si ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi. 2022 yılına ilişkin olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı %27 olurken, personel maliyeti için bu oran %23,4, ciroda %53,4, faktör maliyetiyle katma değerde %25,9 ve üretim değerinde ise %15,4 olarak gerçekleşti.
3 BİN 134 KOBİ YÜKSEK TEKNOLOJİ SINIFINDA ÜRETİM YAPTI
İmalat sanayindeki KOBİ’ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, %56,4’ü düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran %44,9 oldu. KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin %57,5’i düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, %31,8’i orta-düşük teknoloji, %10,1’i orta-yüksek teknoloji ve %0,6’sı yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla %51, %30,6, %17,4 ve %1 iken, orta ölçekli girişimlerde %51, %28,7, %18,8 ve %1,5 oldu.
KOBİ’LERİN 2022 YILINDA DOĞUM ORANI %16,2 OLDU
2021 yılında doğan KOBİ girişim sayısının, 2021 yılındaki aktif KOBİ girişim sayısına oranı (girişim doğum oranı) %16,1 ve 2021 yılında doğan KOBİ girişimlerindeki istihdamın, 2021 yılındaki aktif KOBİ’lerin toplam istihdamı içerisindeki payı %7,7 iken, 2022 yılında bu oranlar girişim doğum oranında %16,2 ve istihdam payında ise %7,5 olarak gerçekleşmiştir. KOBİ’lerin 2022 yılında en yüksek doğum oranı %17,3 ile mikro ölçekli girişimler olurken bunu sırasıyla %5,7 ile küçük ölçekli ve %3,9 ile orta ölçekli girişimler takip etmiştir. Yine doğan girişimlerin istihdam içerisindeki oranlarında en yüksek oran %12,8 ile mikro ölçekli girişimler olurken, bunu %3,1 ile küçük ölçekli ve %1,9 ile orta ölçekli girişimler takip etmiştir.
KOBİ’LER TOPLAM İHRACATIN %31,6’SINI GERÇEKLEŞTİRDİ
2022 yılına ilişkin toplam ihracatın %31,6’sı, ithalatın ise %15,4’ü KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildi. 2022 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli girişimlerin payı %2,4 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı %11,9, orta ölçekli girişimlerin payı ise %17,3 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise %68,4 olarak gerçekleşti. KOBİ’lerin ihracatının %60,4’ü ticaret sektöründe gerçekleşirken, %34,5’i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi. 2022 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı %0,7, küçük ölçekli girişimlerin payı %5,4, orta ölçekli girişimlerin payı ise %9,3 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise %84,6 olarak gerçekleşti. KOBİ’lerin ithalatının %62,1’i ticaret sektöründe gerçekleşirken, %28,8’i ise sanayi sektöründe gerçekleştirildi. KOBİ’lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat değeri 2022 yılında 79 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan değer, 2022 yılında 53 milyar dolara yükseldi.
KOBİ’LER AR-GE HARCAMALARI VE PATENT BAŞVURULARI
Mali ve mali olmayan şirketlerin 2022 yılına ilişkin toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 34 milyar 722 milyon TL’sini KOBİ’ler gerçekleştirmiştir. Bu harcama mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının %28,8’ini oluşturdu. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 169 bin 236 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. TZE cinsinden bu personelin %44,9’u KOBİ’lerde istihdam edildi. 2022 yılında KOBİ’lerin toplam patent başvuru sayısı bin 498 olurken, aynı yıl 594 patent tescil edildi. KOBİ ölçeklerinde ise 555 patent başvurusu ve 269 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer aldı.
Haber: Tahir Erdem
