KIRIKKALE’DE CUMHUR İTTİFAKI MI? MİLLET İTTİFAKI MI?
24 Haziran seçimleri yaklaşırken herkesin merak ettiği konu Milletvekili dağılımının nasıl olacağı. Bu seçimler diğerlerinden biraz farklı olacak. İttifakların seçime girecek olması hem kafaları karıştırdı, hem de hesaplamaları. Şimdi herkesin merak ettiği konu ittifaklarda oyların dağılımı nasıl olacak? Kim nasıl milletvekili çıkartabilecek?
DAĞILIMLAR D’HONDT SİSTEMİNE GÖRE
Türkiye’de 1961’den bu yana milletvekili seçimlerinde sandık sonuçlarının sayımında kullanılan “D’Hondt” yeni “nispi temsil” geçerli olacak. Nispi temsil sistemi? Türkiye cumhuriyetinde geçerli olan seçim yasalarına göre halen kullanılmakta olan seçim sistemidir ve adının da belirttiği gibi oransal temsile dayanmaktadır. Yani parti seçim bölgesinde aldığı oy oranınca meclise milletvekili gönderir. İttifak yapan partilerin milletvekili dağılımı da D’Hondt sistemine göre yapılacak.
İTTİFAK OYLARI BİRLİKTE SAYILACAK
Partilerin birlikte seçime girmesinin önünü açan düzenlemeye göre eğer A-B-C partileri ittifaka girmişse onlar için birleşik oy pusulasında “ittifak adıyla” bir sütun bulunacak. İttifaka giren 3 partinin de ayrı hanelerde kendi logoları ve parti isimleri altında milletvekili aday listesi olacak. Seçmen ittifaktan hangi partiyi daha çok içselleştiriyorsa onun logosu üzerine mührü basacak; oyları birlikte sayılacak. İttifak sütununun içerisinde her hangi bir yerine basılan mühürlü oy geçerli olacak ancak oy her hangi bir partiye değil ittifaka verilmiş sayılacak ve bu oylar partilerin oy oranına göre ittifakta bulunan partilere dağıtılacak.
MİLLETVEKİLİ SAYILARI NASIL BELİRLENECEK?
Siyasi partilerin çıkaracağı milletvekili sayısıyla birlikte ittifakın toplam aldığı oylara düşen milletvekili dağılımın hesaplanmasında da 1961’den bu yana her seçimde uygulanan, D’Hondt veya nispi temsil diye adlandırılan sistem uygulanacak. Örneğin, toplam oyları % 10 barajını aşan bir ittifakın, seçim bölgesindeki oyları toplamı 101 bin, ittifaka düşen milletvekili sayısı 7, oy dağılımı da A: 61 bin, B: 25 bin, C: 15 bin olsun. İttifak partilerinin oyları 7 milletvekiline ulaşana kadar 1, 2, 3, 4…’e sıralı bölünecek; A: 4, B: 2, C: 1 milletvekili kazanacak.
1 KASIM 2015 SEÇİMLERİNE GÖRE KIRIKKALE ÖRNEĞİ
Kırıkkale üzerinden anlatacak olursak; Örneğin, 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan Milletvekilliği seçimlerini baz alalım. O tarihte yapılan seçimlerde 198 bin 219 seçmeni bulunan Kırıkkale’de seçmenlerin yüzde 86’sı sandığa gitmişti. Oylama sonucunda Ak Parti 105 bin 31 oy, MHP 34 bin 628 oy, CHP 23 bin 158 oy, BBP 1302 oy, SP 1212 oy, DP 182 oy, diğer partiler 4 bin 225 oy almıştı. Şimdi 24 Haziran’da Ak Parti-MHP Cumhur ittifakı ve BBP’de Cumhur İttifakını destekleyen parti olarak, CHP, İYİ Parti, SP ve DP Millet İttifakı olarak seçimlere giriyor. Şuanda Cumhur İttifakını oluşturan Ak Parti-MHP ve ittifakı destekleyen BBP Kasım 2015 tarihinde yapılan seçimde 140 bin 961 oy toplamıştı. CHP, SP ve DP Millet ittifakını oluşturan partiler ise 24 bin 370 oy toplamıştı (İYİ Parti seçimlere ilk kez girmesinden dolayı hesaba dahil edilmemiştir). İttifakların oyları 1,2, 3 milletvekiline ulaşana kadar bölünecek. Millet ittifakı 46 bin 987 bandına ulaşamadığı için Kırıkkale’de 3 milletvekili Cumhur ittifakının oluyor. Cumhur ittifakı da partilerin aldığı oy oranına göre milletvekili dağılımını yapıyor.
