Kırıkkale’de havaların ısınması ve piknikçilerin hafta sonlarını değerlendirmek için gittiği mesire alanları KKKA hastalığına(Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı) davetiye çıkarabiliyor. Vücut direnci zayıf olan gençler ve çocuklar için oldukça tehlike arz eden KKKA hastalığı konusunda, piknikçilerin bu günlerde dikkatli olmaları gerektiği uyarısı yapıldı. Türkiye’de 2002 ile 2017 yılları arasında 10 bin 562 Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı (KKKA) olgusu görüldüğünün ve 501 kişinin bu hastalık nedeniyle hayatını kaybettiğine dikkat çekilirken, dikkat edilmemesi halinde maruz kalınacak KKKA hastalığının ölümlü sonuçlar doğurabileceği hatırlatıldı.
KIRIKKALE ARAŞTIRMA KAPSAMINA ALINMIŞTI
Türkiye’de hastalık konusunda hane halkı eğitimi alan (Ankara) ve almayan (Kırıkkale) iki ilde yaşayan 18 yaş üzeri nüfusun KKKA hastalığı ve korunma konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi için yapılan bir araştırmaya göre, 2008 yılı ve 2009 yılı içerisinde Ankara ve Kırıkkale illerinde Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Hastalığı görülen ilçe, belde (kasaba) ve köylerinde yaşayan 18 yaş üzeri kişiler araştırmanın evrenini oluşturuyor. KKKA hastalığı konusunda daha önce hane halkı eğitimi verilen bir il “Ankara” ile, hane halkı eğitimi verilmeyen bir il “Kırıkkale” seçilmiştir. Ankara ilinde 2008 yılında 37 vaka, 2009 yılında ise 28 vaka olmak üzere toplam 65 KKKA vakası görülen ilçelerin belde ve köyleri araştırma kapsamına alınmış, Kırıkkale ilinde ise 2008 yılında 2 vaka, 2009 yılında ise 1 vaka olmak üzere toplam 3 KKKA vakası görülen ilçeler ve beldeleri araştırma kapsamına alınmıştı.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI NEDİR?
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), keneler tarafından taşınan Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirüs grubuna ait bir virüsle oluşan ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgular ile seyrederek ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığıdır.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI HANGİ YOLLARLA BULAŞIR?
Virüsü taşıyan özellikle Hyalomma türüne ait kenelerin insan vücuduna tutunması,
Virüsü taşıyan kenelerin çıplak el ile ezilmesi,
KKKA virüsünü taşıyan hayvanların kan, doku ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesi,
KKKA hastalarının kan ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesi ile bulaşır.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Hastalığı İnsandan İnsana Bulaşır mı?
Hastalığa yakalanan kişilerin kan, vücut sıvıları ve çıkartıları ile hastalık bulaşabilir. Bu nedenle hasta ile temas eden kişiler gerekli korunma önlemlerini (eldiven, önlük, maske v.b.) almalıdır. Kan ve vücut sıvıları ile korunmasız temastan kaçınılmalıdır. Bu şekilde bir temasın olması durumunda, temaslının en az 14 gün süreyle ateş ve diğer belirtiler yönünden takip edilmesi gerekmektedir.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalık virüsün alınma şekline bağlı olarak 1-14 gün sürebilen kuluçka döneminden sonra ateş, halsizlik, üşüme, titreme, yaygın kas ağrıları, baş ağrısı, bulantı-kusma, ishal, yüzde ve gözlerde kızarıklık, deri döküntüsü gibi şikâyetlerle kendini gösterir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde cilt kanaması, diş eti kanaması, burun kanaması, mide-barsak kanaması, akciğer ve beyin kanamaları görülebilir.
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
Hastalığın görüldüğü bölgelerde yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçi ve çobanlar,
Kasaplar ve mezbaha çalışanları,
Veteriner hekimler,
Askerler,
Korunmasız olarak kamp ve piknik yapanlar,
KKKA hastaları ile temas eden sağlık personeli,
Laboratuvar çalışanları
Hasta yakınları risk altındadır.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞININ TANISI NASIL KONULUR?
KKKA hastalığında erken tanı, ihtiyaç duyulduğunda kan ve kan ürünlerinin sağlanması ve etrafa bulaşın önlenmesi açısından çok önemlidir. Ayırıcı tanının hızla yapılıp hastanın öncelikle KKKA olup olmadığı değerlendirilmelidir. Hastalığın kesin tanısı serum örneğinde PCR ile viral RNA’nın ya da ELISA ile spesifik IgM antikorlarının gösterilmesi ile konulur.
KKKA HASTALIĞI ÖLDÜRÜCÜ MÜDÜR?
Yapılan çalışmalarda, KKKA hastalığı nedeniyle ölüm ile ilgili verilerde %40’a kadar çıkan oranlar bildirilmektedir. Türkiye’de görülen vakalarda ölüm yüzdesi %5 civarında bulunmuştur.
KKKA HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Destek tedavisi, tedavinin temelini oluşturur. Bunun yanında hastanın sıvı-elektrolitlerinin ve kan değerlerinin izlenmesi gerekmektedir. Gerekirse taze donmuş plazma ve trombosit süspansiyonu verilebilir.
KKKA HASTALIĞINDAN KORUNMAK IÇİN HERHANGİ BİR AŞI MEVCUT MUDUR?
Daha önce Bulgaristan’da aşı geliştirildiği ve etkili olduğuna dair bildirimler var ise de, bugün için modern anlamda insanlarda kullanılan bir aşı yoktur. Ancak aşı geliştirme çalışmaları Bakanlığımızın desteği ile ülkemizde devam etmektedir.
KENELER NASIL TANINIR VE NERELERDE BULUNUR?
KKKA’nın bulaşmasında Hyalomma soyuna ait keneler daha büyük bir yere sahip olmakla birlikte, 30 kene türünün bu hastalığı bulaştırabileceği bildirilmektedir. Keneler otlaklar, çalılıklar ve kırsal alanlarda yaşayan, küçük oval şekilli, 6-8 bacaklı, uçmayan, sıçramayan, yerden yürüyerek vücuda tırmanan eklembacaklı hayvanlardır. Hayvan ve insanların kanlarını emerek beslenirler. Henüz ergin olmamış Hyalomma soyuna ait keneler, küçük omurgalılardan kan emerken virüsleri alır, gelişme evrelerinde muhafaza ederler. Keneler, insan veya hayvanlardan kan emerken virüsleri de bulaştırırlar. Türlere göre değişmekle beraber kenelerin, küçük kemiricilerden, yaban hayvanlarından evcil memeli hayvanlara ve kuşlara kadar geniş bir konakçı yelpazesi vardır. Küçük omurgalılar ve özellikle yerden beslenen kuşlar, kenelere virüs bulaştıran en önemli konak grubunu oluşturmaktadırlar; keneler, biyolojik evrimlerinin değişik safhalarında bu canlılardan kan emerler. Ülkemiz, kenelerin yaşamaları için coğrafi açıdan oldukça uygun bir yapıya sahiptir.
