Zimmet suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 247. Maddesinde hüküm altına alınmıştır. “Millete ve Devlete Karşı İşlenen Suçlar” başlığı altında düzenlenen zimmet suçu, kamu görevlileri açısından son derece önemli bir suç tipidir. TCK md.247/1’de ifade edilen zimmet suçunun temel işleniş şekli ve cezası şu şekildedir: kamu görevlisinin, görevi nedeniyle zilyetliği kendisine verilen malı ya da korumak ve gözetmekle sorumlu olduğu malı kendisinin veya bir başkasının zimmetine geçirmesiyle oluşur ve bu suçu işleyen kamu görevlisine 5 yıl ile 12 yıl arasında süreli hapis cezası verilir.

Zimmet Suçunun Nitelikli Hali ve Cezası

TCK md.247/2 ile hüküm altına alınan zimmet suçunun nitelikli hali, cezanın temel işleniş şekline kıyasla çok daha ağır cezai yaptırım uygulanmasını gerektirir. Buna göre, bir kamu görevlisinin zimmetin ortaya çıkmasına mani olmak için hileli davranışlarda bulunması, hükmedilecek cezanın ½ oranda artırılmasına neden olur. Somut bir örnek vererek ifade etmek gerekirse; bir kamu görevlisi, işlediği zimmet suçunun aşikar olmaması adına hileli davranışlarda bulunması, kamu görevlisine hükmedilecek cezanın 7,5 yıl ile 18 yıl arasında olması sonucunu doğurur.

Zimmet Suçunda Cezayı Azaltan Haller

Zimmet suçunda cezayı azaltacan haller, TCK md.247/3 ve 249’da ifade edilmiş olup iki tanedir. Bu haller şu şekildedir:

• Kamu görevlisi, malı kullanır sonrasında iade ederse bu durumda kullanma zimmeti meydana gelir ve kamu görevlisine verilecek ceza ½ oranda indirilebilir.
• Kamu görevlisinin zimmetine geçirdiği mal, değer itibariyle çok düşük bir mal ise, kamu görevlisine hükmedilecek ceza ½ ile 1/3 oranda indirilebilir.

Zimmete geçirilen malın değerinin azlığı veya çokluğu, failin suç işlerken yerine koyma amacı taşıyıp taşımadığı gibi hususlar mahkeme tarafından değerlendirilir.

Zimmet Suçunda Şikayet, Zamanaşımı ve Şikayetten Vazgeçme

TCK 247 zimmet suçu sebebiyle soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikayete lüzum yoktur. Zira zimmet suçu, takibi şikayete bağlı suçlardan olduğu için şikayet değil ihbar söz konusudur. Bu nedenle, takibi şikayete bağlı suçlar için düzenlenmiş olan 6 aylık şikayet süresine tabi değildir. Zimmet suçunda 15 yıllık dava zamanaşımı süresi mevcuttur. Suç teşkil eden fiilin işlenmesini takip eden 15 yıl içinde soruşturma ve kovuşturma tamamlanmadığı takdirde dava zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle dava düşer.

Şikayetten vazgeçme kurumu, yalnızca takibi şikayete bağlı suçlarda uygulanabilir. Şikayetten vazgeçme ile birlikte suça ilişkin soruşturma ve kovuşturma sona erer. Mağdur, soruşturma sürecindeyken şikayetinde vazgeçerse kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilerek, mağdur yargılama sürecinde şikayetinde vazgeçerse davanın düşmesi kararı verilerek sürecin sona ermesi sağlanır. Fakat TCK 247 suçu, takibi şikayete tabi suçlar arasında değildir. Bu nedenle zimmet suçu için şikayetten vazgeçme prosedürünün uygulanabilmesi söz konusu değildir.